Dość często nasi klienci pytają nas, czy istnieje możliwość odzyskania nadpisanych danych, a jeśli tak, to jak się zabrać do takiego zadania.

Najpierw przyjrzyjmy się jak dane są przechowywane na urządzeniu do przechowywania danych. Obecnie istnieją dwa główne typy urządzeń pamięci masowej: Konwencjonalne dyski twarde (HDD) i nowsze dyski półprzewodnikowe (SSD).

Dyski Twarde:
Dyski twarde wykorzystują pamięć magnetyczną do przechowywania i pobierania danych. Ich głowy magnesują cienką warstewkę magnetyczną na obracających się talerzach. Zmiany kierunku namagnesowania reprezentują 0 i 1 w zapisanych danych. Kiedy nowe dane są nadpisywane nad starymi, kierunek namagnesowania zmienia się zgodnie z nowymi danymi i nie ma możliwości odzyskania poprzednich danych, przynajmniej bez całkowitego demontażu dysku oraz skrupulatnej analizy pola magnetycznego na jego talerzach. Wszystko to przekracza umiejętności nawet bardzo zaawansowanego użytkownika komputera.

Dyski Półprzewodnikowe:
Dyski SSD wykorzystują inną fizyczną zasadę przechowywania danych: Przechowują ładunki elektryczne w swoich wewnętrznych komórkach. Zanim nowe dane zostaną zapisane do komórki, muszą zostać rozładowane, co oznacza utratę poprzednich danych. Sytuacja jest jednak jeszcze bardziej skomplikowana, gdyż dyski SSD wykorzystują złożoną metodę usuwania i zapisywania. Więcej informacji na temat odzyskiwania plików z urządzeń SSD można znaleźć w naszym artykule: Szczegóły Odzyskiwania Plików z Urządzeń SSD

Chociaż te dwa urządzenia pamięci masowej różnią się pod względem zasad działania, mają jedną wspólną cechę: Dane po nadpisaniu znikają na nich na zawsze.

Przyjrzyjmy się teraz jak to wszystko wpływa na odzyskiwanie plików.

Nadpisany plik
Wszystkie nowoczesne systemy plików przechowują informacje o pliku, takie jak jego nazwa, sygnatury czasowe i inne informacje o usłudze, niezależnie od zawartości. Jest kilka powodów, dla których robi się to w ten sposób, z których głównym jest elastyczne zarządzanie wolną przestrzenią. Ponadto plik może być przechowywany we fragmentach w celu lepszego wykorzystania wolnego miejsca. Rys.1 przedstawia typowy układ przechowywania plików na dysku:

Rysunek 1: Układ przechowywania plików
Kliknij obraz, aby go powiększyć

Gdy współczesny system operacyjny usuwa plik, usuwa częściowo lub całkowicie informacje o pliku, ale zawartość pliku pozostaje nienaruszona. Plik można zatem odzyskać, nawet jeśli jego informacje zostaną całkowicie usunięte, pod warunkiem, że plik nie jest pofragmentowany.

Jeśli plik zostanie nadpisany, a nowe dane nadpiszą stare, to takiego pliku nie będzie można odzyskać. Nowy plik może mieć taką samą nazwę i rozmiar, ale zawartość będzie nowa. W ten sposób programy do czyszczenia plików (takie jak nasze R-Wipe & Clean i Shredder w R-Undelete) całkowicie niszczą pliki do takiego stopnia, w którym ich odzyskanie jest niemożliwe.

Nadpisana partycja
Ważna uwaga: Nie należy mylić tego przypadku z partycjami przeformatowanymi, w których utracone są tylko informacje dotyczące plików i folderów, podczas gdy zawartość plików pozostaje nienaruszona i można ją odzyskać w pewnym stopniu.

Gdy cała partycja zostanie nadpisana, na przykład, gdy nowy system operacyjny zostanie zainstalowany na niewłaściwej partycji lub obraz zostanie błędnie przywrócony, dane z nowej partycji nadpiszą dane z poprzedniej. Rys. 2 przedstawia taki przypadek.

Rysunek 2: Nadpisany układ partycji
Kliknij obraz, aby go powiększyć

Prawie zawsze taki proces całkowicie nadpisuje informacje o pliku, ale może zachować niektóre dane z poprzedniej partycji nietkniętymi. Niektóre pliki można odzyskać z nietkniętego obszaru za pomocą wyszukiwania znanych plików (odzyskiwanie plików surowych). Nasz artykuł Odzyskiwanie Plików Po Ponownej Instalacji Systemu Windows (Przypadek 1. Nowy system Windows został zainstalowany na tej samej partycji na dysku) przedstawia przykład takiego odzyskiwania. (Nie musisz zawsze używać R-Studio Emergency do tego typu odzyskiwania, jeśli zamierzasz odzyskać pliki z zewnętrznego dysku, R-Studio dla Windows/Mac/Linux zrobi to samo, a praca z nim będzie znacznie wygodniejsza).