Coraz więcej dysków korzysta z systemu plików exFAT. Dzięki lepszej obsłudze wielu platform niż NTFS i większej elastyczności niż FAT32, exFAT jest de facto systemem plików dla kart SD o pojemności ponad 32 GB i szybko staje się popularnym domyślnym wyborem również dla platform mobilnych i zewnętrznych dysków twardych. Aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na możliwości odzyskiwania danych z najnowszymi systemami plików, R-Studio jest w pełni wyposażone w możliwość odzyskiwania danych z dysku exFAT.

W tym artykule przeprowadzimy Cię przez typowy scenariusz odzyskiwania danych exFAT. Ponieważ dyski exFAT są często używane w przenośnych lub wymiennych pamięciach masowych, są podatne na przypadkowe usunięcie lub sformatowanie do innego systemu plików. W tym przewodniku pokażemy Ci jak odzyskać pliki po usunięciu partycji exFAT, a następnie odtworzeniu jej w tym samym miejscu na dysku.

Ważne Uwagi Zanim Zaczniemy
Ten artykuł dotyczy tylko urządzeń sformatowanych w systemie exFAT lub FAT. Jeśli potrzebujesz odzyskać dane z innych dysków, zapoznaj się z naszymi innymi artykułami:

• Z dysku NTFS (Windows): R-Studio: Odzyskiwanie Danych ze Sformatowanego dysku NTFS
• Z dysku HFS (Mac OS X): Odzyskiwanie Danych z Wymazanego Dysku HFS
• Z dysku APFS (macOS): Odzyskiwanie Danych z Wymazanego Dysku APFS
• Z dysku Ext2/3/4FS (Linux): Odzyskiwanie Danych ze Sformatowanego Dysku Ext2/3/4FS

Główne różnice między exFAT i FAT to:

• System plików exFAT jest zwykle używany na dużych (64+ GB) kartach pamięci i pamięciach USB oraz na zewnętrznych dyskach twardych w środowisku wieloplatformowym, ponieważ wszystkie główne systemy operacyjne zapewniają pełny dostęp do urządzeń exFAT.
• System plików FAT jest zwykle używany na mniejszych (do 32+ GB) kartach pamięci i pamięciach USB. Może być również używany na mniejszych dyskach twardych (od 40 do 50 GB lub mniejszych).

Twój dysk jest w dobrym stanie fizycznym
Zakładamy, że Twój dysk jest w dobrym stanie fizycznym. Jeśli nie, najlepiej skorzystać z usług specjalisty od odzyskiwania danych. Poza sprawdzeniem, czy kable są dobrze podłączone, wszelkie próby samodzielnego odzyskania danych mogą w rzeczywistości pogorszyć szanse odzyskania danych, jeśli dysk ma poważną awarię fizyczną. Oznaki fizycznej awarii dysku obejmują:

• System w ogóle nie rozpoznaje urządzenia lub pojawia się z nietypową lub przeinaczoną nazwą.
• Technologia S.M.A.R.T. (Samomonitorowanie, Analizy i Raportowanie) ostrzega o wystąpieniu poważnej awarii sprzętu. R-Studio może sprawdzić warunki S.M.A.R.T. dysku, a poniżej pokazujemy jak to zrobić.
• Dysk twardy wydaje nietypowe dźwięki, kliknięcia lub bardzo długo się rozkręca i uruchamia.
• Na dysku stale pojawiają się złe bloki.

Wszystkie te przypadki najlepiej jest powierzyć wykwalifikowanym specjalistom od odzyskiwania danych. Posiadają oni specjalny sprzęt, oprogramowanie i co najważniejsze wymagane umiejętności do pracy z takimi napędami. Ani R-Studio, ani inne oprogramowanie do odzyskiwania danych nie pomoże w takich przypadkach. Co więcej, dalsze manipulowanie takim dyskiem z pewnością spowoduje większe uszkodzenie danych. Dość często takie uszkodzenie sprawi, że dane będą całkowicie nie do odzyskania.

I ostatnia uwaga
Nie zapisuj niczego na dysku, z którego chcesz odzyskać dane! Nowe dane mogą nadpisać stare pliki, a Ty możesz je utracić na zawsze.

Konfiguracja Dysku Testowego: Początkowa Struktura Folderów i Pliki na Dysku
Aby pokazać proces odzyskiwania, przygotowaliśmy dysk testowy z typowym zestawem plików użytkownika, które mogą znajdować się na zewnętrznym dysku exFAT, rozrzucone po określonej strukturze folderów:

Dokumenty:

• Archiwa: Pliki .zip utworzone w programie WinZip
• PDF: Pliki .pdf utworzone w programie Adobe Acrobat
• Microsoft Office: Pliki .doc i .docx utworzone w programie Word; Pliki .xls i .xlsx utworzone w programie Excel
• OpenOffice: Pliki .odt i .docx utworzone w programie Writer; Pliki .ods i .xlsx utworzone w programie Calc

Multimedia:

• Muzyka: Pliki .mp3
• Zdjęcia: Pliki .jpg i .png
• Wideo: Pliki .avi, .flv, .m4v, .mov, .mp4, .mpeg, .mts i .mkv.

Folder główny dysku testowego pokazano na rys. 1.

Rys.1: Folder główny dysku testowego
Kliknij obraz, aby go powiększyć

Po skonfigurowaniu plików dokonaliśmy symulacji ponownego formatowania dysku. W tym celu wzięliśmy nasz dysk exFAT i usunęliśmy partycję exFAT. Następnie odtworzyliśmy go w tym samym miejscu na dysku za pomocą narzędzia Zarządzanie Dyskami w systemie Windows. Po wykonaniu tej czynności dysk będzie początkowo wydawał się całkowicie pusty.

Proces odzyskiwania danych
Przygotowanie wstępne:

• Zanim zaczniesz, przygotuj wystarczająco dużo miejsca do przechowywania wszystkich odzyskanych plików. Może to być dowolny dysk widoczny przez system operacyjny, w tym dysk zewnętrzny lub sieciowy. Nie próbuj zapisywać plików na dysku, z którego zamierzasz je odzyskać.
• Jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś, pobierz i zainstaluj R-Studio. W tej chwili nie musisz kupować i rejestrować programu. R-Studio w trybie demo umożliwia wykonanie wszystkich niezbędnych operacji odzyskiwania danych, z wyjątkiem zapisywania odzyskanych plików. Dzięki temu możesz sprawdzić czy program zdoła pomyślnie odzyskać Twoje pliki, a zatem, czy warto go kupić. Nie będziesz musiał ponownie instalować ani ponownie uruchamiać R-Studio, aby go zarejestrować.
  Uwaga: Użyjemy wersji R-Studio dla systemu Windows, aby pokazać proces odzyskiwania danych, ale te wskazówki mają pełne zastosowanie do wersji R-Studio na Mac oraz Linux. Panele i okna dialogowe będą wyglądały inaczej, ale ich funkcjonalność będzie taka sama.
• Podłącz dysk do komputera R-Studio. Użyj najszybszego dostępnego interfejsu: Porty SATA są najszybsze, ale prędkość USB 3.0 jest wystarczająca. USB 2.0 może być zbyt wolny dla dużych dysków. Należy pamiętać, że wiele zewnętrznych dysków USB ma dodatkowe interfejsy eSATA.

1. Uruchom R-Studio i zlokalizuj sformatowany dysk (dysk testowy) oraz dysk przeznaczony do przechowywania odzyskanych plików (dysk pamięci).

Rys.2: Panel główny R-Studio ze sformatowanym dyskiem
Kliknij obraz, aby go powiększyć

Przed kontynuowaniem sprawdź atrybuty S.M.A.R.T. sformatowanego dysku:

• Jeśli stan dysku brzmi UWAGA, mogą wystąpić drobne problemy z dyskiem, ale korzystanie z niego w celu odzyskiwania danych powinno wciąż być bezpieczne. Problemy prawdopodobnie się pogorszą, więc okresowo sprawdzaj parametry S.M.A.R.T., aby mieć pewność, że stan zdrowia nie zmienił się na ZŁY. Zalecane jest utworzenie obrazu dysku, ale będzie to wymagało dodatkowej przestrzeni dyskowej.
• Jeśli stan zdrowia jest ZŁY, warunki na dysku są kiepskie, a szanse na awarię sprzętu są wysokie. Najlepszym zaleceniem w tym przypadku jest zaprzestanie pracy z dyskiem i przekazanie go specjalistom od odzyskiwania danych. Możesz kontynuować pracę z dyskiem na własne ryzyko, lecz bardzo zalecane jest wykonanie obrazowania dysku.

Jeśli atrybuty S.M.A.R.T. dysku są w porządku, możemy rozpocząć odzyskiwanie danych.

2. Wybierz sformatowany dysk i kliknij przycisk Skanuj. Pojawi się okno dialogowe Skanowania.

Rys. 3: Okno dialogowe skanowania dysku
Kliknij obraz, aby go powiększyć

Ponieważ znamy system plików, z którego próbujemy odzyskać dane, możemy poprawić wyniki i wydajność R-Studio, określając system plików sformatowanego dysku. Kliknij przycisk Zmień obok opcji Systemy Plików i pozostaw wybrany tylko system plików FAT/exFAT. Ponadto dobrym pomysłem jest zapisanie informacji o skanowaniu dysku na wypadek, gdyby trzeba było zatrzymać odzyskiwanie danych i wznowić je później. Następnym razem, gdy otworzysz dysk w R-Studio, nie będziesz musiał ponownie skanować dysku, gdyż będziesz mógł ponownie załadować informacje o skanowaniu z poprzedniej sesji.

Sprawdź czy zaznaczona jest opcja Dodatkowe Wyszukiwanie Znanych Typów Plików i kliknij przycisk Znane Typy Plików.

Rys. 4: Okno dialogowe Znane Typy Plików
Kliknij obraz, aby go powiększyć

Określ tylko te rodzaje plików, które Twoim zdaniem znajdują się na usuniętym dysku. Najlepszym sposobem, aby to zrobić, jest kliknięcie przycisku Wyczyść, a następnie wybranie z listy odpowiednich rodzajów. Następnie kliknij przycisk OK i wróć do okna dialogowego Skanowania. Kliknij przycisk Skanuj.

R-Studio rozpocznie skanowanie dysku pokazując jego postęp.

Rys.5: Skanowanie dysku w toku
Kliknij obraz, aby go powiększyć

4. Sprawdź wyniki skanowania i znajdź rozpoznaną partycję odpowiadającą usuniętemu dyskowi.

Rys. 6: Wyniki skanowania
Kliknij obraz, aby go powiększyć

W naszym przypadku jest to partycja Rozpoznana2.

Jeśli inne partycje były kiedyś na dyskach, R-Studio może je znaleźć. Będziesz musiał określić, która z rozpoznanych partycji jest tą, której szukasz. W większości przypadków partycja, którą próbujesz odzyskać, będzie miała taki sam rozmiar jak istniejący dysk logiczny. Więcej informacji znajdziesz w sekcji pomocy online R-Studio: Odzyskiwanie Danych za Pomocą R-Studio.

5. Kliknij dwukrotnie partycję Rozpoznana2. R-Studio wyliczy na niej pliki i pokaże drzewo folderów.

Rys.7: Pliki i foldery znalezione na usuniętym dysku
Kliknij obraz, aby go powiększyć

6. Sprawdź foldery i pliki na tej partycji. Są to pozostałości systemu plików, który istniał na usuniętym dysku.

Rys.8: Pliki i foldery z folderu Dokumenty
Kliknij obraz, aby go powiększyć


Rys. 9: Pliki i foldery z folderów Muzyka i Wideo
Kliknij obraz, aby go powiększyć


Rys.10: Pliki i foldery z folderu Zdjęcia
Kliknij obraz, aby go powiększyć

Jeśli szukasz konkretnego pliku lub zestawu plików, możesz skorzystać z zaawansowanych funkcji wyszukiwania i oznaczania w R-Studio. Więcej informacji znajdziesz w sekcji pomocy R-Studio: Wyszukiwanie Pliku.

Jak widać, nie mogliśmy znaleźć plików z folderu głównego usuniętego dysku, co jest klasyką, gdy dysk exFAT lub FAT został sformatowany. Oznacza to, że informacje o tych plikach (meta-informacje) nie znajdują się już na dysku, ale zawartość plików najprawdopodobniej nadal jest możliwa do odzyskania. R-Studio może znaleźć pliki za pomocą wyszukiwania znanych typów plików (odzyskiwanie plików surowych przy użyciu ich sygnatur). Program umieszcza takie pliki w sekcji Ekstra Znalezionych Plików. Spróbujemy je zatem tam znaleźć.

Rys.11: Pliki znalezione na podstawie ich sygnatur
Kliknij obraz, aby go powiększyć

Gdy pliki zostaną znalezione przy użyciu tylko tej metody, ich nazw plików i sygnatur czasowych nie można odzyskać. Nie można również odzyskać drzewa folderów, w którym się znajdowały. Ale zawartość pliku można zwykle odzyskać w całości.

Jeśli widzisz plik w tej sekcji z poprawną nazwą pliku i sygnaturą czasową, oznacza to, że został on również znaleziony w pozostałościach poprzedniego systemu plików i nie jest konieczne jego odzyskiwanie w ramach procesu odzyskiwania surowych plików. Zostanie odzyskany z pozostałości systemu plików z odpowiednią nazwą pliku, znacznikami czasu i w swoim drzewie folderów.

7. Użyj wbudowanego podglądu, aby oszacować szanse na pomyślne odzyskanie danych. Jest to szczególnie przydatne w przypadku dużych plików graficznych. Kliknij dwukrotnie plik, aby wyświetlić jego podgląd.

Rys.12: Podgląd pliku
Kliknij obraz, aby go powiększyć

Jeśli plik wyświetla się poprawnie, możesz kupić licencję i zarejestrować R-Studio. Wówczas będziesz mógł zacząć zapisywać odzyskane pliki.

8. Wybierz pliki i foldery, które chcesz odzyskać i określ miejsce przechowywania odzyskanych plików.

Rys.13: Pliki oznaczone do odzyskania
Kliknij obraz, aby go powiększyć

W razie potrzeby określ inne parametry odzyskiwania. Więcej informacji można znaleźć w sekcji pomocy R-Studio. Podstawowe Odzyskiwanie Plików. Następnie kliknij przycisk Odzyskaj Zaznaczone.

R-Studio rozpocznie odzyskiwanie plików pokazując jego postęp.

Rys.14: Proces odzyskiwania danych
Kliknij obraz, aby go powiększyć

Po zakończeniu odzyskiwania, R-Studio pokaże raport końcowy z wynikami odzyskiwania.

Rys.15: Wyniki odzyskiwania danych
Kliknij obraz, aby go powiększyć

Wyniki odzyskiwania danych
Aby wyświetlić odzyskane pliki, przejdź do folderu, w którym zapisałeś pliki z odzyskiwania plików R-Studio.

W naszym scenariuszu testowym widać, że prawie wszystkie pliki i foldery zostały poprawnie odzyskane z poprawnymi nazwami plików i wszystkimi innymi ich atrybutami. Jedynymi wyjątkami są pliki z folderów głównych, które zostały poprawnie odzyskane, ale bez ich nazw plików i innych atrybutów. Również foldery pierwszego poziomu w folderze głównym utraciły swoje nazwy.

Rys.16: Wyniki odzyskiwania danych
Kliknij obraz, aby go powiększyć

Wnioski
Nasz test dowiódł, że R-Studio jest skutecznym narzędziem do odzyskiwania danych z dysków FAT/exFAT po ich sformatowaniu lub przywróceniu. W naszym scenariuszu testowym osiągnęliśmy 100% skuteczność odzyskiwania danych ze wszystkich plików, które znajdowały się na usuniętej partycji. Ten sukces jest częściowo spowodowany tym, że po usunięciu na dysku nie zostały zapisane żadne nowe dane. Przebieg Twojego testu będzie się różnić w zależności od konkretnego scenariusza odzyskiwania danych, ale w większości przypadków połączenie analizy wykonanej przez R-Studio poprzedniego systemu plików na dysku i wyszukiwania znanych typów plików pozwoli odzyskać większość danych na dysku. W tym drugim przypadku pliki i nazwy folderów w folderze głównym mogą zostać utracone, ale dane pozostaną nienaruszone.

Jeśli masz dysk FAT lub exFAT, który został przypadkowo usunięty lub ponownie sformatowany, spróbuj wykonać powyższe kroki w trybie demo R-Studio. Jeśli znajdziesz i wyświetlisz podgląd plików, których szukasz, zarejestruj produkt, aby odzyskać swoje pliki. Dopóki dysk jest w dobrym stanie fizycznym i nie zapisujesz na nim żadnych nowych danych, próba odzyskania danych za pomocą R-Studio w trybie demo jest wolna od ryzyka i natychmiast wykaże, czy można odzyskać dane.